L’Île d’Enfer / Vítiseyjan . chap.3/þriðjí 3
III
LA MONTÉE DU CALVAIRE
es poneys piaffent sur la route. Einar Jonson serre la dernière boucle, assure une corde, allonge un étrier.
– Monsieur, c’est prêt !
– Tout va ?
– Oui, monsieur.
– Bien. En route.
D’un saut, je suis en selle ; je monte un poney gris-fer, à la crinière épaisse, à la queue traînante, un poney qui de profil ressemble à ces chevaux qui sont sculptés en bas-relief au Parthénon.
La bête est vive. Dès qu’elle me sent sur son dos, elle file comme un tait ; j’ai juste le temps de saluer une fois encore Mme Einar qui, triste et douce, se tient sur le pas de sa porte, debout auprès de ses enfant .
Le pont de bois gronde sous notre galop, quand nous passons. A gauche, l’hôpital français profile son toit rouge ; à droite, l’église dresse son clocher qu’on badigeonne en vert ; là-bas, au bord de l’eau, flotte au sommet d’un mât la flamme tricolore. Cet ivrogne de Guimy a des attentions touchantes. Il lui sera beaucoup pardonné…
Nous suivons la rivière qui, en bondissant, descend vers le fjord. Le chemin est herbu, le sabot des chevaux s’enfonce dans la marne. Voici, pour la dernière fois, le petit cimetière. Tout est calme dans l’enclos de la mort.
La croix de bois grise veille, solitaire, le marin qui vint un jour de France pour mourir là…
Il est une heure. Nous gravissons, au pas la pente du mont basaltique.
A deux heures et demie, nous rencontrons la première neige. Et bientôt les flocons tombent drus, en même temps qu’une brume nous enveloppe: les nuages.
Nous escaladons la montagne qui se dresse à présent presque à pic. Les poneys vont sûrement, se hissant d’un coup de reins, tâtant le terrain du sabot avant de s’engager.
Je m’arrête pour les faire souffler et, en me retournant, j’ai la surprise d’apercevoir au premier plan la mer des nuages et là-bas, tout au fond du fjord, la cité qui se chauffe au soleil.
Plus que jamais, la ville a l’aspect d’un ménage de poupées qu’un enfant capricieux aurait rangé au bord de l’eau pour jouer un moment.
Là, cependant, demeurent quelques centaines d’hommes vivant chichement du commerce de la mer.
Bientôt, les froids descendus du nord viendront, qui revêtiront de glace les hautes montagnes montant la garde de chaque côté du fjord ; la passe elle-même sera prise sous l’étreinte du monstre. La petite ville attendra, calfeutrée, les beaux jours.
Les beaux jours pareils à ce jour de juin riant de soleil, où je m’en vais vers le mystère des terres inconnues.
Pour moi, cette ville était le port d’où je pourrai gagner avec un peu de patience, l’autre port, là-bas, vers l’ouest…
Je pourrais encore revenir sur mes pas, renoncer à mon dessein. Je pourrais…
La montée s’achève, nous tournons ; brusquement, le petite ville disparaît, cachée par le pan d’une muraille couleur de rouille.
Nous cheminons sur le plateau. Les chevaux ont de la neige jusqu’aux étriers.
Trois heures, nous allons ainsi dans la brume. A perte de vue, la neige que tache, de loin en loin, la silhouette conique d’un cairn de rochers élevé par les hommes pour jalonner la route. Une somnolence envahit mon âme ; je laisse aller ma bête qui arrache une à une ses pattes à l’étreinte glacée. Elle va avec prudence. Pour s’être écarté, le poney qui porte mes bagages disparaît dans un trou jusqu’au garrot. Seul, il se dégage et suit son sabot dans le trou creusé par le sabot de son camarade. A gauche, proche, la teinte verte – un vert laiteux d’opale – d’un lac
Nous voici sur l’autre versant. Tout au fond, le barrage énorme d’une ligne noire, les montagnes qu’il nous faudra franchir demain. Dans la vallée, le lit fantastique d’un fleuve, le Lagarfljot, qui descend directement de l’immense réservoir du Vatnajokul et va, à travers la vallée glaciaire, se jeter dans l’océan Arctique dans la large baie de Hjeradsfloi, entre les pointes de Kollumuli et de Kogr.
Une herbe galeuse a remplacé la neige. Nous commençons la descente, prudents. Sur un plateau, en contre-bas, arrêt. On débâte les poneys qui se roulent dans l’herbe, puis broutent.
– Si monsieur veut voir une belle chute, il n’a qu’à regarder derrière cet escarpement.
– Ça vaut la peine ?
– Vraiment.
Alors, m’agrippant aux moindres saillies, me soulevant à la force du poignet, je grimpe.
Soudain, un bruit formidable m’accueille.
La chose, en effet, vaut le déplacement.
A mes pieds, jaillissant du roc et sautant dans le gouffre, une cascade tombe.
Un beau saut, ma foi ! cinquante à soixante mètres.
Le grondement est pareil à celui du tonnerre. L’impression est angoissante ; devant moi, la vallée s’étale, affreusement désolée, pas un arbre, pas un arbuste n’anime ce paysage millénaire. Seuls des oiseaux vivent dans la page du ciel, des perdrix blanches, des pluviers dorés et le vol tournoyant des rapaces, crécerelles et éperviers au ventre clair.
Je redescends de mon perchoir ; mes chevaux sont toujours là, tombant l’herbe, mais Einar a disparu.
Je saute d’un rocher à un autre rocher, et je finis par l’apercevoir, tapi dans un coin et buvant consciencieusement l’alcool destiné à frictionner les bêtes.
Petit Guimy nous a suivis.
Petit Guimy est le chien du grand Guimy, l’attaché consulaire de France.
Petit Guimy est un fox français. Il est venu en Islande avec un chalutier. Au hasard d’une soûlographie, il a quitté son maître pour se donner à Guimy.
Pendant des mois et des mois, c’est lui qui a veillé sur le lourd sommeil de l’homme. Il attendait, assis sur son arrière-train, que le roi de la création eût la force de se tenir sur ses jambes. Parfois aussi sa patience était lasse ; alors il trottinait à la recherche de quelqu’un qui voulût bien le suivre et ramener son maître.
Au départ, il aboyait en tournant autour des chevaux ; maintenant il va, court, vient, repart, chasse devant lui les moutons qui détalent, fait trois fois le chemin, jappe et saute aux naseaux des poneys.
Dans la neige, tout à l’heure, il s’enlisait. Je l’ai mis sur le devant de ma selle, il a tourné vers moi son œil railleur, puis a léché ma main qui tenait les rênes.
III
ÞRAUTARGANGA
Hestarnir stappa í götuna. Einar Jónsson festir síðustu spennuna, treystir gjörð, lengir í ístaði.
– Þá er þetta tilbúið, monsjör.
– Allt einsog vera ber ?
– Já, monsjör.
– Jæja. Af stað þá !
Í einu vetfangi var ég kominn á bak. Hesturinn minn er apalgrár með mikið fax og sítt tagl, frá hlið líkist hann hestum þeim sem mótaðir hafa verið í lágmyndir í Parþenon.
Klárinn er viljugur. Um leið og hann finnur að ég er á baki hans þýtur hann af stað einsog ör. Ég hef rétt tíma til að kasta enn einu sinni kveðju á konu Einars sem stendur hnuggin og blíð í dyrunum ásamt börnum sínum.
Það lætur hátt í trébrúnni, þegar við þeysumst yfir hana. Til vinstri blasir við rautt þak franska spítalans, til hægri rís kirkjuturninn sem verið er að mála grænan. Niðri við sjóinn blaktir franski fáninn á stöng. Fyllirafturinn hann Gummi getur verið einstaklega hugulsamur. Honum verður margt fyrirgefið…
Við förum meðfram ánni sem rennur í fossaföllum ofan eftir firðinum. Vegurinn er grasi vaxinn, hófar hestanna sökkva í mýrlendið.
Þarna ber litla kirkjugarðinn fyrir augu mér í síðasta sinn. Allt er kyrrt í garði dauðans. Grár trékross vakir einmanalegur yfir sjómanninum sem kom einn dag frá Frakklandi til að deyja þarna…
Klukkan er eitt. Við förum fetið upp eftir hlíðum basaltfjallsins.
Klukkan hálf þrjú komum við að fyrstu fönninni. Og brátt fellur snjór, fellur, fellur, og um leið sveipast þoka um okkur : ský.
Við förum upp fjallið sem nú er orðið snarbratt. Hestarnir ganga
örugglega, hefja sig upp með lendarykkjum, þreifa fyrir sér með
hófunum áður en þeir halda áfram.
Ég
nem staðar til að leyfa þeim að blása úr nös, og þegar ég
sný mér við sé ég mér til undrunar haf skýja næst mér, og
niðurfrá, við fjarðarbotninn, þorpið baðað í sólskini.
Aldrei
hafði staðurinn sýnst mér eins líkur dúkkuþorpi sem barn hefði
búið sér til af handahófi á vatnsbakka í stundarleik.
Engu
að síður lifa þarna nokkur hundruð manns sparsamlega af
sjávarafla.
Innan
tíðar mundi kuldinn úr norðri koma og færa í klakabúning
háfjöllin sem standa vörð beggja vegna fjarðarins, hann sjálfur
mundi klemmast í faðmi ófreskjunnar. Smábærinn biði dúðaður
betri daga, betri daga einsog þessa dags í júní með hlæjandi
sól, þegar ég er á förum inn í leyndardóma ókunnra staða.
Mér
var þessi bær höfn sem ég gæti með ofurlítilli þolinmæði
komist frá til annarrar hafnar í vestri.
Ég
gæti enn snúið við, hætt við fyrirætlun mína, ég gæti…
Við
erum komnir upp, breytum stefnu, skyndilega hverfur kaupstaðurinn,
falinn bak við ryðlitan vegg.
Við erum á ferð um hálendið. Hestarnir vaða snjóinn upp að ístöðum.
Þrjá
klukkutíma erum við þannig á ferð í þokunni.
Eins
langt og augað sér er allt þakið mjöll, en með nokkru millibili
gefur að líta keilulaga vörður úr grjóti sem menn hafa hlaðið
til að marka leiðina.
Svefnhöfgi
sækir að mér og ég læt hestinn minn ráða ferðinni, en hann
rykkir einum fæti í senn upp úr hjarngreipunum. Hann fer með
gætni.
Klyfjahesturinn
sem ber farangur minn hefur vikið til hliðar og sekkur í holu
alveg upp að reiðingnum. Hann kemst upp úr henni af sjálfsdáðum
og fylgir hesti Einars og gætir þess að ganga í hófspor félaga
síns.
Á
vinstri hönd nálægt er grænn blettur – það er ópalgrænn
mjólkurlitur – á vatni.
Við erum nú komnir í fjallshlíðina hinumegin. Lengst í burtu blasir við geysilegur svartur hryggur, fjöllin semvið þurfum að fara yfir á morgun.
Í dalnum er stórfengleg á, Lagarfljót, sem kemur beint úr hinum ógnamikla geymi Vatnajökuls og rennur eftir jökuldalnum þar til hún fellur í Norðuríshafið í fjörðinn breiða, Héraðsflóa, milli Kollumúla og Kögurs.
Veiklulegt
gras hefur tekið við af snjónum. Við höldum gætilega niður á
við.
Þegar
niður er komið staðnæmumst við á sléttlendi.
Við
tökum af hestunum sem velta sér á grasinu og fara síðan að
bíta.
– Ef monsjör vill sjá fallegan foss, þarf hann ekki annað en að líta bak við þessa bröttu hæð.
– Er það ómaksins vert ?
– Sannarlega.
Ég klifrast þá uppeftir, fikra mig eftir smæstu nibbum og veg mig umm á handafli.
Skyndilega dynur mér á eyrum ógurlegur hávaði…
Reyndar var förin ómaksins verð.
Við fætur mér spratt fram vatn úr berginu og steyptist í fossi ofan í gljúfrið.
Tilkomumikið fall, er óhætt að segja, fimmtíu til sextíu metrar.
Drunurnar eru einsog í þrumum. Áhrifin eru ógnvekjandi. Framundan blasir dalurinn við, skelfilega eyðilegur, gras á stangli, ekkert tré, enginn runni til að lífga upp þetta forna landslag.
Einungis fuglar lifa á himinvegum, hvítar rjúpur, lóur, en ránfuglar hnita hringa, valir hvítir á bringu.
Ég held nú ofan frá tindi mínum aftur, hestarnir eru á sínum stað og bíta gras, en Einar er horfinn.
Ég hleyp af einum kletti á annan og loks kem ég auga á hann þar sem hann situr í skoru einni og drekkur samviskusamlega spírann sem átti að hafa til að nudda hestana.
Gummi litli hefur fylgt okkur
Gummi litli er hundur stóra Gumma, ræðismanns Frakklands.
Gummi litli er franskur rottuhundur. Hann kom til Íslands með togara. Einhverntíma, þegar menn voru að svalla, hafði hann farið frá húsbónda sínum og fylgt Gumma.
Mánuðum saman hafði hann verið sá sem vakti yfir þungum svefni húsbónda síns. Hann beið sitjandi á afturendanum eftir því að konungur sköpunarverksins hefði krafta til að standa á fótunum. Stundum varð hann líka þreyttur á biðinni. Þá trítlaði hann af stað í leit að einhverjum sem vildi vera svo góður að koma með honum og fylgja húsbónda hans heim.
Í fyrstu gelti hann og snerist í kringum hestana. Nú fer hann um, hleypur, kemur, fer aftur, rekur á undan sér kindur sem hlaupa út í buskann, gjammar og stekkur upp að snoppunum á hestunum.
Áðan stökk hann í fönnina. Ég setti hann framan á hnakkinn minn, hann leit stríðnislega á mig, sleikti síðan hönd mína sem hélt um taumana.
Lire la suite – chap3a / framhald textans þriðjí3a..
